Dowód z przesłuchania świadka jest jednym z najważniejszych elementów postępowania sądowego. Od niedawna, dzięki art. 271(1) Kodeksu postępowania cywilnego (KPC), istnieje możliwość składania zeznań na piśmie. To rozwiązanie może usprawnić proces sądowy, ale budzi również wątpliwości dotyczące wiarygodności zeznań oraz zgodności z zasadami postępowania cywilnego.
- Dopuszczalność Dowodu z Przesłuchania Świadka na Piśmie
Zeznania pisemne to wyjątek od standardowej, ustnej formy przesłuchania. Zasady takie jak bezpośredniość i kontradyktoryjność preferują przesłuchania ustne, które umożliwiają:
• Bezpośrednią ocenę wiarygodności świadka.
• Bieżące zadawanie pytań przez strony i sąd.
? Kiedy można stosować zeznania pisemne?
Zgodnie z art. 271(1) KPC, sąd może dopuścić zeznania pisemne, jeśli:
• Świadek nie może osobiście stawić się w sądzie.
• Taki sposób przesłuchania nie naruszy interesów stron.
? Ważne: Decyzja sądu o przesłuchaniu na piśmie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia, co może budzić wątpliwości co do jej zasadności w niektórych przypadkach. - Procedura Składania Zeznań na Piśmie
Proces składania zeznań na piśmie obejmuje kilka etapów: - Wniosek dowodowy – składany przez stronę postępowania.
- Decyzja sądu – o dopuszczeniu dowodu w tej formie.
- Wezwanie świadka – do złożenia zeznań w wyznaczonym terminie.
- Przyrzeczenie – świadek musi podpisać oświadczenie o prawdziwości swoich zeznań.
? Zwróć uwagę: Brak możliwości bieżącego zadawania pytań jest istotnym ograniczeniem tej formy dowodu, zwłaszcza w sprawach wymagających dokładnego zbadania wiarygodności świadka. - Sprzeciw Wobec Przesłuchania na Piśmie
Choć przepisy KPC nie przewidują formalnego sprzeciwu wobec decyzji sądu o przesłuchaniu na piśmie, strona może zgłosić swoje zastrzeżenia, powołując się na:
• Obawę o wpływ strony przeciwnej na świadka – szczególnie jeśli świadek pozostaje w bliskiej relacji z przeciwnikiem.
• Konieczność zadawania dodatkowych pytań – nieosiągalną w przypadku pisemnej formy przesłuchania.
✅ Co mówi KPC? Zgodnie z art. 240 § 1 KPC, sąd może uchylić lub zmienić swoje postanowienie dowodowe, jeśli wymaga tego sytuacja procesowa. - Zalety i Wady Zeznań Pisemnych
Zalety:
• Usprawnienie postępowania sądowego, zwłaszcza w przypadku świadków mieszkających daleko.
• Redukcja kosztów i czasu, które byłyby konieczne przy przesłuchaniach ustnych.
Wady:
• Brak możliwości bezpośredniej oceny świadka przez sąd.
• Ryzyko, że zeznania zostały przygotowane pod wpływem jednej ze stron.
• Ograniczona możliwość bieżącego reagowania na treść zeznań.
? Kluczowe pytanie: Czy korzyści proceduralne przeważają nad ryzykiem związanym z wiarygodnością świadków?
Podsumowanie
Dowód z przesłuchania świadka na piśmie to praktyczne rozwiązanie, które może przyspieszyć proces sądowy. Jednak jego zastosowanie wymaga ostrożności, aby nie naruszyć zasad bezpośredniości i kontradyktoryjności. Strony postępowania mają możliwość zgłaszania zastrzeżeń wobec tej formy przesłuchania, co pozwala na elastyczne dostosowanie procedury do okoliczności sprawy.
? Jeśli masz pytania dotyczące postępowania dowodowego lub potrzebujesz pomocy prawnej, skontaktuj się z nami. Doświadczony zespół prawników udzieli Ci kompleksowego wsparcia.
